De Passo di Gavia is een bergpas in de Italiaanse Alpen, in de regio Lombardije.
Het is een van de hoogste paswegen van Europa. De top ligt op 2621 meter.

Beoordeling :
Prima wegdek, legendarische col uit Giro d'Italia, prachtige vergezichten, vanuit Pont di Legno erg zwaar, veel sneeuw aan noordkant.

Land :
Regio(s) : Lombardije
Provincie(s) : Brescia, Sondrio
Wegnummer : SS 300

De Gaviapas (Italiaans Passo di Gavia ) is een bergpas in de Italiaanse Alpen , in de regio Lombardije.
De weg voert dwars door het ongerepte Nationaal Park Stelvio.
Gedurende de winter is de pas afgesloten vanwege de enorme sneeuwval.
De pas is in mei en juni nog vaak afgesloten vanwege de grote hoeveelheid sneeuw.

De pashoogte behoort tot de mooiste van de Alpen. Hier ligt het grote Lago Bianco met, naar het noorden, de berg San Matteo (3684 meter).
Het Lago Nero ligt iets lager aan de zuidzijde van de pas. Hier bepaalt de berggroep van de Adamello het uitzicht.

Het weggedeelte tussen Ponte di Legno en de pashoogte is erg smal, vaak niet breder dan drie meter, inhalen is op het traject haast onmogelijk, hiervoor zijn uitwijkplaatsen aangelegd. Diep onder in het dal stroomt de rivier de Frigidolfo. Langs de diepe afgronden is op de meeste plaatsen een vangrail aanwezig. Maar op sommige plaatsen staat geen vangrail. Daar begint naast de weg direct de afgrond van ruim 500 meter diep. Dit maakt deze weg tot één van de gevaarlijkste bergpassen. De zijde van Santa Caterina Valfurva is iets breder en minder lang.

De weg is aangelegd in de Eerste Wereldoorlog voor de bevoorrading van Italiaanse soldaten die vochten in het Italiaans-Oostenrijks grensgebied.
Momenteel wordt de weg niet meer gebruikt voor doorgaand verkeer.
Die maken liever gebruik van de SS38, de weg van Bormio naar Tirano.


Vanuit Bormio:

Klimgeiten Index: 255
Top : 2621 m
Lengte : 25.6 km
Hoogteverschil : 1424 m
Gemiddeld stijgingspercentage : 5.6 %
Maximale stijging : 11 %
Haarspeldbochten : 10
Bijzonderheden : -


Vanuit Ponte di Legno:

Klimgeiten Index: 288
Top : 2621 m
Lengte : 17.3 km
Hoogteverschil : 1363 m
Gemiddeld stijgingspercentage : 7.9 %
Maximale stijging : 16 %
Haarspeldbochten : 15
Bijzonderheden : Km paaltjes met km aanduiding tot top en afstand tot Bormio.

Foto's

Klik op foto voor meer foto's.
Links vanuit Bormio.
Rechts vanuit Ponte di Legno.


Wielerhistorie

Op deze Passo Gavia is in 1988 historie geschreven tijdens de Giro d'Italia door de ontsnapping van Johan van der Velde die in korte broek en korte mouwen door de sneeuw als eerste de top van deze roemruchtige bergpas bereikte.
Beneden aan het begin van de klim regende het. Halverwege de berg ging de regen over in sneeuw.
Boven was het compleet wit. In 1988 was de berg weg van de Gavia pas nog niet volledig geasfalteerd !!!
Daarom zakte de dunne racefiets bandjes weg in de sneeuw en de modder.
Johan van der Velde was compleet bevangen door de koude is wel gaan afdalen, maar hij koelde enorm af.


Al snel werd hij ingehaald door Erik Breukink en Andy Hampsten.
Erik Breukink reed in de afdaling, waar het weer 'warmer' werd in de regen, sneller dan Hampsten en won deze legendarische etappe in Bormio.
Andy Hampsten won deze Giro, Erik Breukink werd 2e.
Deze onmenselijk zware etappe over deze berucht geworden Passo diGavia staat sindsdien bij iedere wielerliefhebber in zijn geheugen gegrift.

Monument

Vreemd genoeg staan er geen monumenten op de Passo di Gavia.
Wel hangt er een grote foto in de berghut van de legendarische etappe uit 1988 met daarop Erik Breukink en Johan van der Velde.

Kaart

Het verhaal

17-18 juni 2009

Ik loop door Bormio, een klein dorp op 1225 meter hoogte in het noorden van Italië.
Slenterend door de smalle straatjes, met een middeleeuws karakter, denk ik aan de dag van morgen.
Morgen gaan we de Passo del Mortirolo met de fiets beklimmen en ik merk dat ik best een beetje gespannen ben.
De Mortirolo staat bekend als een van de zwaarste beklimmingen in de wielersport en is meermaals beklommen tijdens de Giro d'Italia.
Ik hoor Lance Armstrong nog roepen dat hij nog nooit zo'n zware helling had gefietst als deze.

Als ik een kerkje passeer besluit ik naar binnen te gaan.
Ik ben zelf katholiek opgegroeid en ben altijd wel gefascineerd door mooie kerken.
De inrichting is vrij sober en de kaarsjes die je kunt aansteken zijn "elektrisch".
Het zal wel met de brandveiligheid te maken hebben en ik besluit er toch eentje aan te steken op een goede afloop morgen.

De volgende dag rijden we van Bormio richting Mazzo di Valtellina om van daaruit de zware (echte) kant van de Mortirolo te rijden.
Als we een lokale boer vragen naar de voet van de klim maakt hij met zijn hand gebaren die aangeven dat het erg steil is en dat het eigenlijk gekkenwerk is.
Natuurlijk trekken we ons er niets van aan en rijden naar het dorp, waar we de groene bordjes "Passo del Mortirolo" volgen.
Als ik aan de klim begin denk ik nog even aan het grafiekje van de klim.
Het eerste stukje is eenvoudig, maar de rest van de 12 kilometer komen niet meer onder de 10%.
Er zitten kilometers bij van gemiddeld meer dan 13%.
Het wegdek is smal en van zeer goede kwaliteit.
Het doel van de weg is mij volstrekt onduidelijk daar alle voertuigen breder dan 2,3 meter er niet over kunnen.
Er is ook nauwelijks verkeer en al snel zit ik helemaal alleen tussen de bomen.

Het is inmiddels verschrikkelijk steil geworden en ik ben blij dat ik een triple heb gemonteerd.
Regelmatig ga ik staan op de pedalen om mijn rug enigszins te ontlasten.
Zittend voel ik soms mijn voorwiel omhoog komen en ik worstel me van bocht tot bocht.
Soms opent zich het bos en kun je Mazzo di Valtellina zien liggen in de diepte.
Het was op deze klim waar Marco Pantani in 1994 de hele concurrentie op een hoop reed in de Giro en daarmee definitief doorbrak als klimmer.
Zo'n vier km onder de top passeer ik het monument ter ere aan deze rasklimmer.
Het is een sober monument, maar de vlaggen en spandoeken maken dat je het niet kunt missen.
Ik betrap mezelf erop dat ik een kruisje sla als ik het monument passeer.
Het monument geeft me een enorme "boost" en het lijkt wel of het klimmen even iets makkelijker gaat.

Het ritme is goed en ik passeer een clubmaatje die van links naar recht laveert over de weg.
Hij heeft duidelijk te zware versnellingen gemonteerd en moppert zich naar boven.
Bijna boven maken de bomen plaats voor mooie groene weides
Op de top staat een lelijk houten bord met "Passo del Mortirolo" geschreven met de hand.
Voor een mooier bord moet je nog iets verder over de top.
Er is verder helemaal niets te beleven. Deze col is volgens mij alleen maar bedoeld voor fietsers.

Ik ben blij dat ik de col gereden heb want deze mag niet ontbreken op je palmares. Of ik het ooit nog eens zal doen?

7 september 2016

Vandaag staat de koninginnenrit op het programma, een rit over 2 cols.
Eerst de gevreesde Passo del Mortirolo en daarna de zware kant van de Passo di Gavia.
De Passo del Mortiriolo start in Mazzo di Valtelina en is gemiddeld 10.8% over 12 km.
Ik vrees deze klim want er zitten kilometers tussen van 13 en 14% gemiddeld.
In Mazzo volgen we de borden en beginnen aan de Passo di Foppa, zoals die ook genoemd wordt.
De eerste bocht is bocht met nummer 33. Raar, want ik dacht dat er 25 bochten waren.
Enfin, een nieuwe uitdaging is geboren. Alle borden van de 33 bochten op de foto.

De klim loopt prima hoewel af en toe mijn voorwiel omhoog komt op de passages van 16-17%.
Ik raak aan de praat met een aantal fietsers uit Israël.
De "God bless you" gaat mij zeker naar de top brengen.
Boven is het een drukte van belang.
Er is een organsiatie die een groep fietsers begeleidt en ik zie ineens een fietsshirt met "Dark Side of the Moon" van Pink Floyd.
Ik spreek de man aan en hij blijkt uit Australië te komen.
Ik mag een foto nemen waar hij trots voor gaat poseren.

We dalen af en rijden richting Ponte di Legno waar de voet is van de Passo di Gavia.
Dit is ook een zeer zware klim met zeer steile stukken.
Over 17 km klim je 1300 hoogtemeters, een klim van de buitencategorie.
De klim is fantastisch met bijzonder mooie uitzichten.
Het stuk met de smalle weg door het bos is het zwaarst.
Hier moeten een aantal fietsers wandelen en er staat een vrouw te huilen.
Gelukkig is er iemand bij, zodat ik door kan naar boven.
Na een korte stop op de top en een snelle foto dalen we af naar Bormio.